Co ciekawego można znaleźć w formie „zwróćcie”?
W jednym z moich ostatnich postów w mediach społecznościowych pojawiła się forma zwróćcie. Pisałam, żebyście zwrócili na coś uwagę i po napisaniu postu sama zwróciłam uwagę na tę formę – musicie przyznać, że jest fascynująca! Nie tylko ja dostrzegłam ten czasownik – także jedna z komentujących osób uznała, że ta forma była warta całego postu.
ZWRÓĆCIE
Co w tej formie może być ciekawego? Specjalnie nie piszę trudnego, ale właśnie ciekawego.
1. Po pierwsze – fonetyka i ortografia. Mamy tam element –ćcie. Słyszymy i wymawiamy tam dwa razy dźwięk [ć], ale ten dźwięk jest zapisany na dwa różne sposoby. Pierwsze [ć] jest zapisane jako „ć”, a drugie [ć] jest zapisane jako „ci”. Znacie tę regułę – głoska [ć] przed samogłoską jest zapisywana właśnie za pomocą litery „c” i litery „i” – bez kreski!
2. Po drugie – aspekt. Zawsze zapisujcie sobie w zeszytach dwie formy: dokonaną i niedokonaną. Forma dokonana to zwrócić, a forma niedokonana to zwracać. Ale to nie koniec! Musicie też zapisać formę JA i formę ONA/ON/ONO, żeby wiedzieć, jak odmieniać te czasowniki. A więc:
ZWRÓCIĆ – ja zwrócę, ona zwróci
ZWRACAĆ – ja zwracam, ona zwraca
Zwróćcie uwagę, co dzieje się w tych formach – gdzie jest dźwięk [c], a gdzie jest dźwięk [ć].
3. Po trzecie – co stanie się, jeśli dodamy głoskę [i] do tej formy? Powstanie forma zwrócicie, która bardzo różni się od formy zwróćcie! Spójrzcie na przykłady:
Zwróćcie proszę uwagę na tę formę – „zwróćcie” to tryb rozkazujący.
Jeśli zwrócicie uwagę na tę formę, to… – „zwrócicie” to czas przyszły dokonany.
Musicie być więc bardzo uważni, bo to jedno [i] zmienia formę gramatyczną tego czasownika!
4. Po czwarte – wynotujcie sobie inne czasowniki, w których pojawia się ten ciekawy element –ćcie: zapłaćcie, polećcie, wyrzućcie, obróćcie. Przykłady użycia:
Jeśli nie możecie zapłacić kartą, zapłaćcie gotówką.
Polećcie na wakacje do Włoch – nie będziecie żałować!
Wyrzućcie to zepsute mleko!
Obróćcie się w lewą stronę.
Zachęcam Was do takiego dokładnego przyglądania się różnym ciekawym formom gramatycznym. Na lekcji to może być bardzo owocna dygresja na boku głównego tematu lekcji – nie bójcie się tego typu improwizacji.
Na temat formy zwróćcie nagrałam filmik, który znajdziecie na moim kanale.